İsmail " Hades " Şahin ile beraber C64 Türkiye dergisini çıkardığımız dönemde bir anlık delilik sonucu üniversite kütüphanelerinin İnternet sitelerine teker teker girip, kataloglarını taramıştım. Çoğu üniversitede Commodore veya Amiga ile ilgili ilgi çekici bir kaynak bulamadım. Ancak 1987'de, Eskişehir'de Anadolu Üniversitesi'nde yapılan bir yüksek lisans tezi dikkatimi çekti. " Commodore 64 ile çizgi film tasarımı " üzerine olan bu tezi uzun süre merak ettim. Elbette Eskişehir'e gidip alacak durumum yoktu, ancak İTÜ kütüphanesinden yayın sağlama ile ilgili girişimlerim de sürekli sekteye uğruyordu. Bu yüzden yaklaşık dört sene boyunca tezle ilgili bir girişimim olamadı. Ancak en sonunda, YÖK'ün akademik tezleri İnternet üzerinden erişime açmasıyla bu çok merak ettiğim yüksek lisans tezini indirebildim.
Açıkçası Münevver Köküer'in tezi düşündüğümden de kapsamlı çıktı. Hatta bazı bölümlerinde sanki bir tez değil de, bir C64 kitabı okuyormuş gibi hissettim. Bu, aslında tezin yayın tarihini düşündüğümüzde oldukça etkileyici. Tezin ek kısmında C64'ün 6510, VIC ve SID çiplerini, adresleme çeşitlerini, vs. anlatıyor ve sonunda yaklaşık 3000 satırlık (60 sayfa) assembler kodu veriyor!
Münevver Köküer'in tezi şu ana kadar Türkiye'de Commodore 64 üzerine yapılan yegâne akademik çalışma. Amiga, Atari, MSX ve Sinclair markalarıyla ilgili olarak yaptığım aramalarda da herhangi bir sonuca rastlamadım. Gerçi ODTÜ'de simülasyonlar ve bilgisayar oyunlarıyla ilgili akademik çalışmalar ve yayınlar yapılıyor (hatta bazılarında bu site de kaynak olarak gösterilmiş!) ama bunların hiçbiri doğrudan bir markaya yönelik yayınlar değil.
Sonuç olarak, assembler ile çok içli dışlı biri olmadığım için daha fazla ayrıntıya değinmem mümkün değil. Ancak özellikle scener'lar için çok ilginç bir tez olduğu her halinden belli. 1987'de Türk C64 scene'inin içinde olanlar, " Münevver Köküer'i neden gruba almadık? " diye düşüneceklerdir sanırım!
2008 yılının ocak ayında e-posta yoluyla Münevver Hanım'la irtibat kurdum. Aşağıda, tez hakkında kendisine gönderdiğim sorulara verdiği cevapları okuyabilirsiniz:
BASIC ve 6510 dillerini tezinizi hazırlarken mi öğrendiniz, yoksa daha önceden biliyor muydunuz?
BASIC ve bazı assembly dillerini yüksek lisans eğitimim sırasında öğrenmiştim.
O dönemlerde C64 demo gruplarıyla ya da bireysel olarak herhangi bir çalışmada bulundunuz mu?
Hayır, ne yazık ki bu tür grupların varlığından habersizdim ve çalışmam tez çalışması ile sınırlı kaldı.
Tezinizi hazırlarken dönemin Türkçe kaynaklarından (Commodore dergisi olsun, Teleteknik'in çıkarttığı Türkçe kitaplar olsun) faydalanabildiniz mi?
Hatırladığım kadarıyla, hayır.
Tezinizden sonra C64 ile herhangi bir çalışma yaptınız mı?
Ne yazık ki hayır. C64 danışmanıma aitti. Benim Sinclair (Z80) bilgisayarım vardı. Tezime başladıktan sonra sanırım yetersiz olduğunu gördüm ki, danışmanım şirketinin C64'ünü kullanmamı önerdi. Tezimi tamamladıktan sonra kendisine iade ettim (ayrılmak zor olsa da ;))
Şu anda ne üzerine çalışıyorsunuz?
Görüntü işleme doktora konumdu. Şu anda ise ses tanıma üzerinde çalışıyorum.
Tezi indirin (5,38 MB)
İlk yayımlanma tarihi: 22 Ocak 2008
Düzenlenme tarihleri: 24 Mart 2020, 1 Ağustos 2015